jak to robią w Zawichoście, czyli o prywatyzacji zabytków słów kilka

W Zawichoście zabytków jest niewiele i nic w tym dziwnego, bo miasto zostało niemal doszczętnie zniszczone w 1944 r. podczas walk o przyczółek na Wiśle.
Nie pierwszy raz zresztą - łupili miasto swego czasu Tatarzy, Szwedzi, wojska Rakoczy'ego, a czego nie zniszczyli ludzie, dokonały pożar i zaraza.
W swej historii miał Zawichost rzecz jasna i lepsze chwile, ba, całe lecia, kiedy to był ważnym grodem obronnym, znaczącym w regionie  ośrodkiem przemysłowym i handlowym.
W czasie rozbiorów należał przez chwilę do Austrii, potem do Rosji.
Data otrzymania praw miejskich nie jest dokładnie znana, jedni przyjmują, że było to w 1242, inni, że
1257 roku, w każdym razie stracił je na pewno w 1888, by na nowo uzyskać w 1926 r.
Znaczną część ludności stanowili Żydzi, których w 1942 roku Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Bełżcu.
W 1939 r. miał Zawichost cztery tysiące mieszkańców, dziś - niespełna dwa.
Tyle krótki wypis z historii.

Współcześnie kojarzymy Zawichost z raportami stanu wód na Wiśle - ten z 25. stycznia 2012 podaje 244 cm, strefa stanu średniego:)
Nie jest źle, na Nysie w okolicy Gubina woda przekroczyła dziś stan ostrzegawczy!

Ja do Zawichostu zaglądnęłam w drodze powrotnej z Podlasia, żeby zobaczyć, cytuję za przewodnikiem "Polska niezwykła": "obiekty związane z prowadzonymi od 1813 roku pomiarami poziomu wody w Wiśle.
Pierwszy z nich, przy u. Św.Leonarda (..), to dziewiętnastowieczny kamienny obelisk z informacjami o pomiarze ustalającym położenie Zawichostu względem poziomu Bałtyku.
Niestety, dziś obiekt znajduje się na prywatnej posesji, a właściciel, najwyraźniej nieświadom jego wartości, bardzo zagracił otoczenie cennego zabytku."
I tu rodzi się wątpliwość, bo obiekt, który jest tym opisywanym, jak sądzę, na zdjęciu stoi rzeczywiście za ogrodzeniem, ale przy ul.Plażowej!
Z innego źródła dowiadujemy się, że "pochodzący z 1910 roku obelisku zbudowali Rosjanie. Jest on reperem wysokościowym, czyli punktem o znanej wysokości w metrach n.p.m. w układzie Kronsztadt ( w Polsce ta miara już nie jest używana ), do którego odnoszą się rzędne poszczególnych łat wodowskazowych."

Poniżej, w zaroślach, które uniemożliwiły, niestety, znalezienie go, stoi drugi obiekt, wieżyczka wodowskazu z 1924 r. - kiedyś mieściła aparaturę do ustalania poziomu wody;

pracownik Nadzoru Wodnego odczytywał dane i telefonicznie przekazywał je do Warszawy.

Wieżyczka wodowskazu przygotowana była do pomiaru o maksymalnej wartości 740 cm przy stanie alarmowym na poziomie 620 cm.

W czasie powodzi tysiąclecia stan wody na Wiśle w Zawichoście wyniósł - 794 cm!

Obecnie do pomiarów wykorzystuje się tzw. łaty wodowskazowe i inne.*

W Zawichoście zobaczyłyśmy jeszcze zabytkowy kościółek św. Jana Chrzciciela,

  

 i tzw. Mały Rynek, z obeliskiem odsłoniętym w 800 rocznicę obrony przeprawy przez Wisłę

i odtworzoną zabytkowa studnię.

I to koniec wycieczki, proszę Państwa.
W następnym wpisie będzie kilka słów o Piotrawinie - wsi nad Wisłą, miejscu cudu, tylko muszę sobie przypomnieć stosowna legendę;)
*
informacje z "Polska niezwykła, woj. świętokrzyskie" wyd.Demart.