Żelazno - zapomniane czy zapoznane?

A może jedno i drugie?
Bo to taka duża, ale zwykła wieś, znana z nazwy wszystkim jeżdżącym drogą krajową nr 33, bo tu odbija wojewódzka nr 392, na Lądek Zdrój i Stronie.

Zwykła, nie zwykła, na pewno ciekawa;

stara, jedna z najstarszych na ziemi kłodzkiej, pięknie położona w Kotlinie, wzdłuż Białej Lądeckiej i wpadającej do niej Piotrówki, otoczona wzgórzami i lasami, w pobliżu gór, a  na dodatek z czterema zabytkami - obronnym kościołem, wieżą też obronną i dwoma pałacami.

Zacznijmy od wieży;

wciśnięta między domy, nieco nimi zasłonięta,

jednak góruje nad otoczeniem.

Legendy mówią, że wybudował ją rycerz, silny

za pięciu, ale historycy upierają się, 

że to nie on, a na przełomie XV i XVI w. rodzina Rueckerów, wójtów z Bystrzycy,  posiadających w ówczesnym Eisersdorf tzw. wolne sołectwo.

Takie obronno-mieszkalne wieże budowali średniowieczni bogacze, którym prawo, czyli władcy zabraniali stawiać własne zamki.

Tym zakazem książęta i królowie zabezpieczali się przed nadmiernymi wpływami swoich feudałów, a ci z kolei, wznosząc obronne wieże, przed swoimi wrogami.

Wieża wysoka jest na cztery kondygnacje;

w dolnej części znajdowały się pomieszczenia gospodarcze, wyżej mieszkalne, jeszcze wyżej gościnne.

W 1646 r. wieżę strawił pożar;odbudowano ja dopiero ok. 80 lat później, dodając dach, tynkując, zmieniając układ pomieszczeń.W czasie II wojny światowej zakwaterowano tu ok.20 więźniów różnych narodowości.
Po wojnie wieża niszczała, aż w 1966 r. odnowiono ją i przekazano miejscowym harcerzom.

Obecnie znajduje się w prywatnych rękach i jest ponownie odnawiana.

 

Vis a vis wieży znajduje się druga obronna budowla, mianowicie kościół św.Marcina.

Kościół, jeden z najstarszych na ziemi kłodzkiej, 

wybudowano prawdopodobnie w pierwszej połowie  XIV wieku,  kilkakrotnie potem przebudowywano i remontowano, a w  XIV lub XV wieku otoczono murem bronnym, który po przebudowie po 1650 r. stracił obronny charakter - zamurowano otwory strzelnicze, wzniesiono nowe bramy i krużganki, a w nich kaplice.

I - zamieszczono w murze ozdobne płyty nagrobne.

Dziś jest ich ok. 100 i mają od 100 do 300 lat!

Ponieważ 'pisane są' gotykiem, obok, już współcześnie, powieszono w kopertach foliowych 

kartki, na których zamieszczono tekst epitafiów, pisany na maszynie;)

    Sam kościół, bogaty w dzieła sztuki - zwłaszcza polichromowana ambona z 1777 r., dzieło Michała Klahra z Lądka - wart jest oglądnięcia, cóż, kiedy był zamknięty:( ...że nie wspomnę o figurze Matki Bożej z Dzieciątkiem na Półksiężycu, uznawanej za cudowną i przyciągającej niegdyś pielgrzymów.

 

 Te płyty są bardzo ciekawym świadectwem epoki, można na nich znaleźć nazwiska różnych mieszkańców, od zwykłych do mniej lub bardziej znamienitych.

 Przed kościołem stoi jeszcze jeden zabytek - figurka św.Jana Nepomucena, jedna ze 142 kłodzkich 'Nepomuków'.

Z daleka i z nieco innej strony kościół i wieża prezentują się tak:

Obok miejsca, z którego robiłam ostatnie dwa zdjęcia stoi pałac, niegdyś należący do rodziny Muenchhausenów...

Ale o tym następnym razem;)

.....

Wszystkie informacje ze źródeł zalinkowanych i przewodnika, z którym się nie rozstaję, czyli jednego z czternastu z serii Polska niezwykła, wyd.Demart.

A gdyby ktoś chciał przeczytać i zobaczyć jeszcze i więcej, to polecam tę stronę.