sobota, 4 lipca 2015

Lanckorona - zanim przykryje ją blachodachówka...


Lanckorona;
oddalona o ok. 30 km od Krakowa, pięknie położona, z widokiem na Beskid Makowski, Wyspowy i Babią Górę wieś, o miasteczkowej przeszłości (1366 - 1934 r.), wciąż widocznej w układzie urbanistycznym, z zachowaną oryginalną drewnianą zabudową z XIX wieku, modne swego czasu letnisko.
Miejsce o klimacie niepowtarzalnym, co zaświadczą ci, którzy tam byli i... wracają, jak ja.

Dlaczego? Pozwolę sobie zacytować fragmenty Lanckorońskiej terapii Piotra Pacholarza:

"Nastrój.
Chyba jest to najcenniejsza cecha Lanckorony. Zawsze położona była z dala od szlaków komunikacyjnych. Dopóki była siedzibą starostwa niegrodowego i mieszkali w niej przedstawiciele możnowładczych rodów – sama była celem podróży okolicznych mieszkańców. Jednak wraz z utratą funkcji administracyjnych rosła marginalizacja Lanckorony. Utrata praw miejskich tylko usankcjonowała ten stan rzeczy. Dziś trudno znaleźć tu miejsce głośne i ruchliwe. Spokój i wyciszenie panują na uliczkach wybiegających z rynku i wspinających się po stokach Lanckorońskiej Góry. Spacery pomiędzy mniej lub bardziej stylowymi zabudowaniami oryginalnie niekiedy „przyklejonymi” do wszechobecnych tu pochyłości stanowić mogą doskonałą terapię. Osoby zmęczone wielkomiejskim ruchem, zabiegane i zapracowane powinny przyjeżdżać do Lanckorony. Praktycznie każda pora roku jest odpowiednia – nawet podczas jesiennej szarugi lub mgieł – miejsce to jest atrakcyjne. Śnieżną zimą odważyć się można na zjazd stromą uliczką biegnącą powyżej kościoła – miejscowe dzieci może pożyczą na chwilkę turyście swe sanki. Oświetlony stylowymi latarniami rynek i kościół, ciemne dróżki, z których rozpościera się widok na okoliczne, niżej położone i rozświetlone miejscowości – mają w sobie duży, pozytywny ładunek emocjonalny."





"Oprócz obiektów sakralnych największą chyba atrakcją są w Lanckoronie drewniane domy.
 Przyznać należy, że po pożarze (1869 r.) miasto zostało odbudowane dosyć szybko i solidnie. Wokół rynku i przy niektórych uliczkach z niego wybiegających powstały drewniane domy z szerokimi (niekiedy do 3 m poza ścianę frontową) zadaszeniami ­­-  podcieniami. Pod nimi znalazły miejsce piwnice zamykane uchylaną ku górze klapą.  Do dziś, co śmielsi turyści z ciekawością podnoszą je, aby zajrzeć do pozornie tajemniczego wnętrza. Pozornie, gdyż piwnice te służyły do przechowywania towarów przez kupców handlujących pod zadaszeniami. Domy posiadają charakterystyczne bramy wjazdowe prowadzące do obszernej sieni. Zamknięte są one wrotami zwanymi fachowo jako „bramy mieczowane”. Budynki oddzielone są od siebie, szerokimi na około metr, przestrzeniami, które spełniały funkcję przeciwpożarową. Są to tzw. miedzuchy. Powodowały równocześnie zawilgocenie ścian (gromadził się tam śnieg) i ułatwiały chuliganom straszenie i denerwowanie gospodarzy (stukali w ściany albo je zanieczyszczali…). Niestety, wiele spośród tych budynków uległo już zniszczeniu. Kilka lat temu rozebrano stojącą przy rynku, półkurną jeszcze (z dymnikami pod kalenicą), chałupę.

Całość jest oczywiście objęta ochroną konserwatorską, jednak trudno się dziwić ich mieszkańcom, że chcieliby nieco modernizować swe XIX-wieczne siedziby."


                
Trudno się dziwić, zgoda, ale dlaczego 
blachodachówka?
 siding?
murki-marmurki...?
za chwilę ta blachobrzydota pokryje całą urodę Lanckorony, zniszczy jej klimat,   a my sobie na pociechę zdjęcia będziemy oglądać;(

Panie Konserwatorze Zabytków, 
obudź się Pan!
.........

Wszystkie zdjęcia z Lanckorony są w albumach - 2014/2015 i 2013 r., zapraszam

*

  Trafnie (i kulturalnie, bo mnie cisną się na usta różne, brzydkie słowa), podsumował
 to autor bloga Zabytki - ocalić od zapomnienia...

52 komentarze:

  1. Ale natrzaskałaś tych zdjęć!! Widać, jak bardzo zauroczona jesteś Lanckoroną. I wcale się nie dziwię- piękna, klimatyczna miejscowość. Żal byłoby, gdyby wdarła się tam pseudo nowoczesność, zaburzająca dotychczasowy całokształt... BBM

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Uwielbiam Lanckoronę i krew mnie zalewa, że ginie jej urok pod ciężarem tych dachów i tego bezguścia;(

      Usuń
  2. prosta sprawa - miłe i ,malownicze są te miejscowości, w których zachowało się możliwie dużo tradycyjnego budownictwa. wszędzie tam, gdzie wciska się "współczesność", tam zaczyna być o tyle bardziej paskudnie, o ile jej wyparło to, co było. blachodachówka, siding i okna z PCV - to stopniowy zgon i architektury, i nastroju miejsca.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A dodatkowo, kiedy to jest miejsce objete ochrona konserwatorska rodzi sie pytanie - kto na to pozwala? na tę samowolkę:(

      Usuń
    2. A kto pozwala? To wiadomo z nazwiska, wystarczy zobaczyć w lokalnem urzędzie na tabliczce.

      Nie mniej jednak miasteczko zacne, i kolejne na liście do odwiedzenia :-)

      Usuń
    3. Miasteczko urokliwe, zwłaszcza że to wieś :)
      Ale pospiesz sie, bo naprawdę za chwilę nie będzie co ogladać:(

      Usuń
  3. Dlaczego blachodachówka a nie zwykła dachówka lub gont?
    Pewnie dlatego, ze tańsza, albo właścicielom tych cudnych domków jest wszystko jedno co leży na dachu, byleby było "nowe i się świeciło";(.

    OdpowiedzUsuń
  4. kobietawbarwachjesieni:
    Lanckoronę z mężem i dziećmi odwiedzaliśmy często, gdy byliśmy na wczasach w sąsiedniej miejscowości. Rzeczywiście jest to urokliwe miasteczko.

    OdpowiedzUsuń
  5. Piękne miejsce-wychowałem się w chacie śląskiej i mam słabość do takich miejsc.
    "Moja"chata śląska w Walimiu jest wystawiona do sprzedania za jedyne 60 tys.,ale wymaga solidnego remontu.To co było w niej najpiękniejsze-to ogromny piec kuchenny i ręczna pompa do czerpania wody w sieni.
    Jeszcze drewniane rynny i zimna komora.Wszędzie wokół chaty były zakopane skarby:)

    Mieliśmy/mamy azbest-teraz mamy"blachówkę",którą"wynaleziono"w Indiach jako tanie pokrycie dachowe.
    Ale ja także mam na dachu"blachówkę",z tego względu,że mam za słabą więźbę dachową.
    Takie drewniane domy jak w Lanckoronie mogą mieć pokrycie z blachy profilowanej na kształt gontu-
    gdyby jeszcze z posypką.Na Twoich zdjęciach kilka domów jest pokrytych taką blachą(?).Oczywiście jest droższa,ale w grę wchodzi tutaj także ubezpieczenie takiego domu.
    Większość towarzystw ubezpieczeniowych ubezpiecza drewnianą nieruchomość ze zwiększoną stawką,
    ale są takie,które podwyższonej stawki nie stosują.
    O tym wszystkim powinien poinformować właściciela domu konserwator zabytków i urzędnicy.
    Budowałem drewniane domy(kanadyjczyki)i podobał mi się gont bitumiczny-melanż,ale wymaga on pełnego
    pokrycia z płyt OSB,a to dodatkowy koszt.
    Tutaj domy pokryte blachą profilowaną na kształt gontu:
    "Obrazy dla pokrycie z blachy profilowanej na kształt gontu"

    Czerwień jest najmniej odporna na promieniowanie UV,lekkość pokrycia też nie musi być zaletą tam gdzie
    występują silne wiatry.
    Pogodnego tygodnia:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. alternatywą może być po prostu blacha na rąbek. najbardziej klasyczna postać blachy na dachu. prosta i szlachetna, a nie jakaś imitacja innego materiału. szkoda, że jeszcze nie ma blachy imitującej strzechę ;-)

      Usuń
    2. Miedziana na rąbek pokryta patyną-to jest to!
      Dostępne są już strzechy syntetyczne,czyli imitacje słomy lub trzciny.Ich zaletą jest mniejszy ciężar
      większa trwałość i niepalność.Czego to ludzie nie wymyślą:)
      :)

      Usuń
    3. NIe wypowiadam się w sprawach technicznych, mnie interesuje to od strony estetycznej.

      Usuń
  6. Nigdy tam nie byłem, choć od jakiegoś czasu się wybieram... Chyba dzięki Tobie się zmobilizuję! :-)
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  7. Uwielbiam Lanckoronę i właściwie to mi uświadomiłaś, że nigdy latem tam nie byłam zawsze jesień/zima...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zimą nie byłam, musi być cudnie;
      najpiekniejsza wydała mi się jesienią, te kolory...:)

      Usuń
  8. Henryk wyłuszczył sprawę skrupulatnie a ja doskonale rozumiem wybór takiego pokrycia dachowego :) sama posiadam dom z drewnianych bali, na szczęście nie będący w rejestrze miejskich zabytków (cóż za ulga dla mojej kieszeni!!!) i kiedy przejęliśmy naszą chatę w 1996 roku miała ona podobną betonową dachówkę jak dom na zdjęciu 14 po lewej. nasza była w rozpaczliwym stanie, pękała i rozsuwała się podczas deszczu i zeby utrzymać dach w jakiej takiej kondycji musielibyśmy kupić taką sama dachówkę na wymianę z innego rozbieranego dachu - czyli używana, starą. gdybyśmy zdecydowali się na nową, współczesną dachówkę betonową musielibyśmy zmienić całą wążbę dachową, bo ani rozstaw łat ani wytrzymałość starej nie uniosłaby ciężaru nowego pokrycia. usunęliśmy więc stare pokrycie i założyliśmy zwykłą blachę, bo tak było taniej po prostu.

    Ikroopko, nie wszystkie budynki w Kalwarii mają status zabytku, troszkę wyrozumiałości dla mieszkańców, którym nikt nie zwraca kosztów remontowych w 100% nawet gdy mieszkają w zabytku :) kiedyś znikną zapewne i te "drewniaczki" z nietwarzową blachą, bo drewno to materiał wymagający szczególnej dbałości i troski, póki co cieszmy się, że stoją i nie leje się im w sosręby :))) pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Gwiezdna, wszystko rozumiem, ale;
      pretensje o bezguście mam głównie do tych, co portfele mają zasobniejsze i kładą dachy i elewacje, które się lsnią, jak, za przeproszeniem, psu jaja:( (zdjęcie ostatnie)
      do konserwatora zabytków, że pozwala i udaje, że nie widzi:(
      do gminy i do mieszkańców, ze nie skorzystają z programów/dotacji unijnych.

      Zabytek jest zabytek, trudno.

      Ja ci powiem, że na pod Wrocławiem była taka pani urbanistka, która domów z kalenicą równolegle do drogi stawiać nie pozwałała, bo za Niemca było prostopadle!
      A nie było to w zadnej zabytkowej wsi, ba - obok wsi, bo na dawnym polu rozparcelowanym na działki dla mieszczuchów.

      Usuń
    2. jeśli budynek nie widnieje w spisie zabytków konserwator nie musi udawać, że nie widzi co się z nim dzieje - nie ma żadnej władzy nad nim. gminy i powiaty biorą dotacje unijne na zupełnie inne cele, w których zabytki nie figurują, bo przecież nie każda chata jest Wawelem.... smutne to i okrutne ale w moim mieście wiele zabytkowych budynków rozpada się celowo (właściciele, w tym także miasto. nie bardzo ma ochotę na rewitalizację), czekają aż natura zrobi swoje... właśnie wczoraj zauważyłam, że zabytkowa ruina na pół spalonej modrzewiowej willi z unikalnym gankiem szwajcarskim jest rozbierana.

      Usuń
    3. W Polsce mamy samowolę budowlaną.Nawet przy wymianie okien wymagane jest zgłoszenie
      w urzędzie,nikt tego nie przestrzega.Wymiana pokrycia dachowego wymaga zgłoszenia lub
      pozwolenia na budowę.
      www.e-dach.pl/a/6751,remont-dachu-pozwolenie
      :)

      Usuń
  9. No, niestety brzydko to wyglada i calkowicie sie zgadzam z krytyka. Takie dachy widze takze na Slasku, do tego kiczowato ozdobne ploty, ogromniaste bramy i kolorowe podjadzy do garazu.Jarmark.
    Dla mnie koszmar, ale wlasciciele BARDZO zadowoleni. Belgia jest rowniez bardzo zlym przykladem architekonicznym (chociaz w innym sensie), ale juz Niemcy to sama harmonia i lad.

    OdpowiedzUsuń
  10. Wyjątkowo piękne miejsce. Można porównywać z Ciężkowicami, Zakliczynem czy Lipnicą - ale tu chyba jest najładniej.

    OdpowiedzUsuń
  11. Jestem zauroczona urodą Lanckorony i chętnie znów tam pojadę :)

    OdpowiedzUsuń
  12. Pięknie pokazałaś klimat tej miejscowości. Mnie ona kompletnie zauroczyła, wędrowałem po Lanckoronie jak w transie. Pewnie jeszcze kiedyś tam zawitam, chociaż to zazwyczaj pierwsze spotkanie z nieznanym zostawia największy ślad w pamięci. Kolejna wizyta może rozczarować, tym bardziej, jeśli ziszczą się Twoje słowa.
    Dziękuję za tę wzruszającą , pełną wspomnień wycieczkę :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda, pierwsze wrażenie jest najwazniejsze, ale jak drugie potwierdzi to pierwsze, to - nie ma mocnych:)

      Usuń
  13. Prawdziwa perła. Aż żal pomyśleć, że kiedyś może zniknąć.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wypluj to!
      Na szczęście, są miejscowi miłosnicy, którzy działają, jak moga.

      Usuń
  14. Pięknie tu :) Nigdy nie byłam, a teraz nabieram apetytu na odwiedzenia tego miejsca. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  15. Oj jak ładnie, na początku myślałam, że to skansen jakiś a tu masz, żaden skansen ale jednak domy zabytkowe... mnie się podobają, niezwykle fotogeniczne, choć nie wiem czy chciałabym w takim zabytku z duchami mieszkać :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Żywy skansen:)
      Wnetrza trzeba unowoczesniac, ale elewacje powinny pozostać 'w duchu'.

      Usuń
  16. Fajnie, że są jeszcze takie miejsca, gdzie czas zdaje się trwać w jednym miejscu.
    Pozdrawiam Cię serdecznie Ewuś.

    OdpowiedzUsuń
  17. O kurczę - jaka piękna ta stara Lanckorona. Perełka po prostu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Perełka.
      Znalazłam zdjęcia krakowskiego reportera - zerknij, tak wygladała Lanckorona w latach osiemdziesiątych:

      http://100tysiecyklat.blogspot.com/2015/07/lanckorona.html

      Usuń
  18. Pięknie. Byłam kiedyś ale tylko krótką chwilkę.

    OdpowiedzUsuń
  19. Pięknie oddałaś ten nastrój.
    Tylko szkoda, że pozwala się, żeby klimat tego miejsca został zepsuty :-(

    OdpowiedzUsuń
  20. Czemu nie piszą o tej wiosce wszędzie gdzie się da!? Jest piękna. Podejrzewam, że gdyby wszyscy tam zaglądlali, już by tak nie wyglądała. Zupełnie jak odcięta od świata mieścinka. Mgłabym tam żyć :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Krakusy ją znaja, od lat, pewnie nie jest teraz tak modna, jak była, ale to może i dobrze? Nie zadeptają...

      Jak wygram w lotto, to sobie kupie tam dom...;)

      Usuń
  21. Lanckorona jest piękna przez nietypowe położenie i ten spadzisty rynek. Na szczęście takich pięknych domów w okolicznych, mniej sławnych miejscowościach jest trochę, ale Lanckorona wygrywa :-)

    OdpowiedzUsuń
  22. Nie znam... aczkolwiek kiedy byłem w okolicach Krakowa, było to miejsce rozpatrywane jako jeden z celów turystycznych. Niestety chyba było trochę za daleko...
    Po zdjęciach widzę, że spodobałoby mi się... Zapamiętuję sobie... :-)
    Pzdr.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jestem przekonana, że nie wyjechałbyś obojętny, zwłaszcza jesienią, kiedy wszystko jest złoto-rude i mgiełki snują się nad Beskidami...
      ;)

      Usuń
  23. To pierwsze zdjęcie jest prześliczne. Aż się przyjemnie robi jak się na nie patrzy. Takie klimatyczne stare małe miasteczko w którym panuje spokój. Idealnie miejsce do wypoczynku.

    OdpowiedzUsuń


Wszystkim dziękuję pięknie za komentarze, bez nich blog nie byłby tym, czym, mam nadzieję, jest - rozmową.
Staram się odpowiadać na bieżąco, czasem jednak nie mogę, ale zawsze - chcę;)


A, i czytam komentarze do starych postów:)